ایمپلنت دندان از محبوب‌ترین و بهترین روش‌های جایگزینی دندان‌های ازدست رفته محسوب می‌شود که زیبایی و سلامت را برای بیمار به‌همراه دارد. اغلب بعد از مشخص شدن هزینه‌های این شیوه درمانی، یکی از مهمترین دغدغه‌ها برای بیماران، طول عمر ایمپلنت دندان است. درواقع یکی از مهمترین فاکتورها برای تصمیم‌گیری بیماران برای انتخاب این تکنیک، ماندگاری آن به‌شمار می‌آید. دندان‌های کاشت شده با این روش مطمئن، کاملاً شبیه به دندان طبیعی هستند و می‌توانند اعتمادبه‌نفس را به افراد بازگردانند. ایمپلنت به دلیل داشتن ساختاری شبیه به دندان طبیعی و عدم نیاز به حمایت توسط دندان‌های کناری، روشی دائمی و پایدار به‌نظر می‌رسد.
ایمپلنت دندان چند سال دوام دارد
یکی از فاکتورهای کلیدی در کاشت دندان، ماندگاری و طول عمر ایمپلنت دندان است که حتماً باید قبل از شروع فرآیند درمان مورد بررسی قرار گیرد. البته که این شیوه کاشت، روشی با ماندگاری بالا به‌نظر می‌رسد اما بهتر است بیمار قبل از هر تصمیمی اطلاعات خود را در این زمینه گسترش دهد. همانطور که همه می‌دانیم ایمپلنت‌ها در انواع مختلف و از برندهای متفاوتی توسط دندان‌پزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرند. مسلماً هرچه برند ایمپلنت به‌کاررفته برای بیمار، شناخته‌شده‌تر و باکیفیت‌تر باشد، ماندگاری آن بالاتر خواهد بود. معمولاً تمام برندهای تولیدکننده ایمپلنت، این محصول را برای دوام طولانی مدت طراحی کرده‌اند.
ایمپلنت‌ها که در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند، سرامیکی باشند یا تیتانیومی با بدن بیمار کاملاً سازگاری دارند، اما طول عمر آن‌ها علاوه‌بر جنس ایمپلنت و برند به عوامل مهم دیگری نیز بستگی دارد. سبک زندگی بیمار، میزان رعایت بهداشت دهان و دندان، عادات فردی بیمار، مهارت دندانپزشک، محل کاشت، تراکم استخوان بیمار و شرایط وی ازجمله نکاتی است که بر دوام ایمپلنت اثرگذارند. در شرایط ایده‌آل زمانی که فرد در شرایط نرمالی قرار داشته باشد ایمپلنت دندان تا 25 سال عمر می‌کند.
راهکارهایی برای افزایش طول عمر ایمپلنت دندان
اغلب متخصصین و دندان‌پزشکان طول عمر و ماندگاری ایمپلنت دندان را درصورتی تضمین می‌کنند که بیمار به خوبی از ایمپلنت خود نگهداری کند. درصورتی ایمپلنت ماندگار می‌شود و مانند دندان طبیعی به‌شمار می‌آید که بیمار راه‌کارهای زیر را درنظر داشته باشد:
- رعایت بهداشت: مراقبت از دندان‌ها و ایمپلنت با کمک مسواک و استفاده از نخ دندان از ایجاد عفونت و التهاب در محل ایمپلنت جلوگیری خواهد کرد. هرچه بیمار به نظافت دقیق و منظم دندان‌ها و لثه توجه نماید به عمر ایمپلنت افزوده می‌شود.
- داشتن رژیم غذایی مناسب و سالم: مصرف غذاهایی با اسیدیته بالا، سبب خوردگی و فرسایش ایمپلنت دندان می‌شود. هرچه رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، غلات و میوه‌ها باشد و همچنین بیمار از دخانیات و الکل اجتناب نماید، ایمپلنتی با طول عمر بالاتر خواهد داشت.
- استفاده از محافظ دندانی: اگر بیمار شغل پرخطری داشته باشد یا ورزش‌های رزمی انجام دهد بهتر است در مواقع لزوم از محافظ دندانی استفاده کند تا آسیبی به ایمپلنت دندانی وارد نشود.
- مراجعه منظم و دوره‌ای به دندانپزشک: سلامتی ایمپلنت دندانی و لثه‌های اطراف آن باید مرتباً توسط دندانپزشک بررسی شود تا با وجود هر مشکلی سریعاً درمان لازم شروع شود.
- برند ایمپلنت: مسلماً هرچه ایمپلنت از برند بهتری باشد، متریال به‌کاررفته در آن مرغوب‌تر و باکیفیت‌تر است، درنتیجه طول عمر ایمپلنت دندان افزایش می‌یابد.
عوامل موثر در طول عمر ایمپلنت
طول عمر و دوام ایمپلنت‌های دندانی به عوامل مختلفی بستگی دارد که رعایت هرکدام از آن‌ها به ماندگاری ایمپلنت کمک اساسی می‌نماید. ایمپلنت‌های دندانی همانقدر که روشی ایمن و مطمئن در جایگزینی دندان‌های ازدست رفته به‌حساب می‌آیند، به همان اندازه پرهزینه نیز هستند. بنابراین بیماری که مدت زمان طولانی و همچنین هزینه بالایی برای کاشت ایمپلنت صرف نموده است، تمایل دارد زمان بیشتری از ایمپلنت استفاده نماید.
برخی مشکلات و اتفاقات مانند بیماری پریودنتال، تروما به دندان یا فک و استخوان فک ضعیف سبب ازبین رفتن، شکست یا نارسائی فرآیند کاشت ایمپلنت دندان می‌شوند. در این شرایط برای طول عمر و ماندگاری ایمپلنت کاری ازدست بیمار ساخته نیست. درغیر این صورت و در وضعیتی که کاشت ایمپلنت موفقیت‌آمیز باشد، فرد می‌تواند با درنظر داشتن فاکتورهای مهم و اساسی بر دوام و ماندگاری ایمپلنت دندانی خود بیافزاید. دقت و توجه به عوامل مؤثر در عمر ایده‌آل ایمپلنت، سبب می‌گردد زیبایی و تناسب دندان‌ها بری مدت بیشتری حفظ گردد.
پیشنهاد مطالعه: مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان؛ با رعایت این نکات به طول عمر ایمپلنت خود اضافه کنید.
تجربه دندانپزشک
یکی از مهمترین و اساسی‌ترین عواملی که موفقیت و عمر ایمپلنت را تضمین می‌کند مهارت و تجربه دندانپزشک به‌شمار می‌آید. یک دندانپزشک باتجربه، تخصص کافی در کاشت ایمپلنت را دارد، درنتیجه با بررسی شرایط بیمار، وضعیت دهان و دندان وی، سطح سلامتی و… می‌تواند تشخیص دهد آیا ایمپلنت با موفقیت روبه‌رو می‌شود یا خیر. عدم تشخیص صحیح می‌تواند عوارض خطرناکی مانند شل شدن دندان‌های کناری را برای بیمار به‌همراه داشته باشد.
گاهی برخی بیماران به‌دلیل پوکی استخوان نیازمند عمل پیوند استخوان یا تزریق پودر استخوان هستند، تشخیص این موضوع به عهده متخصص ایمپلنت (ایمپلنتولوژیست) است. همچنین یک متخصص ماهر از محل مناسب کاشت ایمپلنت آگاهی دارد، درنتیجه فرآیند درمانی درنهایت دقت واصول صحیح خود انجام می‌شود و علاوه‌بر حفظ سلامتی بیمار، طول عمر ایمپلنت دندان بالا می‌رود.
محل کاشت ایمپلنت
انتخاب محل مناسب کاشت ایمپلنت دندانی در موفقیت این درمان تأثیر مستقیمی دارد. همانطور که می‌دانید، کاشت ایمپلنت دندانی، با پیچیدگی‌ها و چالش‌هایی مانند انجام جراحی برای کاشت پایه آغاز می‌شود. محل کاشت ایمپلنت باید به گونه‌ای انتخاب شود که فرآیند بهبودی موفقیت آمیز باشد و ایمپلنت بتواند به درستی درون لثه و استخوان فک قرار گیرد و درنهایت پیوند برقرار کند. به همین دلیل، دندان‌پزشکان معمولاً با استفاده از تصاویر اشعه ایکس و دستگاه‌های سه بعدی، محل مناسب کاشت ایمپلنت را برای هر بیماری بررسی می‌کنند و سپس اقدام به کاشت می‌نمایند.
یک نکته مهم و قابل توجه دیگری که در دوام ایمپلنت تأثیر دارد این است که کاشت در کدام فک انجام می‌شود. طبق تحقیقات، ایمپلنت‌هایی که در فک بالا کاشته می‌شوند نسبت به ایمپلنت‌هایی که در فک پایین کاشته می‌شوند طول عمر بیشتری دارند.
نوع ایمپلنت دندان
ایمپلنت‌های دندانی براساس اندازه و جنس به دو گروه کلی ایمپلنت‌های تیتانیومی و ایمپلنت‌های سرامیکی تقسیم‌بندی می‌شوند. فرقی ندارد جنس ایمپلنت چه باشد، مهم این است که هر دو نوع ایمپلنت یک هدف مشترک دارند، آن هم زیبایی بخشیدن و حفظ سلامتی بیمار است. جنس پایه یا فیکسچر ایمپلنت‌های تیتانیومی از جنس تیتانیوم است که دوام و ماندگاری بالایی دارند و داخل استخوان فک قرار می‌گیرند. این پایه بعد از مدتی با استخوان فک پیوند برقرار می‌کند و بخشی از استخوان می‌شود. تیتانیوم آلیاژی است که با بدن انسان سازگاری دارد، اما برخی افراد نسبت به این آلیاژ حساسیت دارند.
دندانپزشک به بیمارانی که نمی‌توانند از ایمپلنت تیتانیومی استفاده کنند، ایمپلنت‌های سرامیکی را پیشنهاد می‌دهند. این تجهیزات پایه‌ای از جنس زیرکونیا دارند. زیرکونیا نیز ازجمله متریالی است که با بدن سازگاری دارد و دوام و استحکام قابل قبولی از خود نشان می‌دهد. هردو نوع ایمپلنت خواص منحصربه‌فردی دارند و ازنظر طول عمر و ماندگاری هردو تجهیزاتی مقاوم و بادوام هستند. تنها تفاوتی که سبب می‌شود دندانپزشک ایمپلنت تیتانیومی را به بیمار پیشنهاد بدهد، خاصیت ارتجاعی این محصول است. این ویژگی سبب می‌شود ایمپلنت تیتانیومی در برابر شکستگی مقاومت بهتری از خود نشان دهد و طول عمر ایمپلنت دندان بیشتر شود.
تراکم استخوان و تاثیر آن بر طول عمر ایمپلنت
هرچه استخوان فک متراکم‌تر باشد، درصد موفقیت کاشت ایمپلنت بالاتر می‌رود. در بیمارانی که به دلایل خاصی مانند پوکی استخوان، تراکم کافی در استخوان فک وجود نداشته باشد، متخصص با پیوند استخوان مشکل را حل می‌نماید. با انجام پیوند استخوان شرایط برای کاشت ایمپلنت مساعد می‌شود و فرآیند درمانی با موفقیت انجام می‌گیرد. اما اگر دندانپزشک تخصص، دقت و مهارت کافی را در جراحی پیوند استخوان نداشته باشد، کاشت ایمپلنت با شکست مواجه می‌شود. ایمپلنت ناموفق عوارض نامطلوبی مانند لق شدن ایمپلنت یا پس‌زدگی درمان را به‌همراه دارد.
کاشت ایمپلنت ازجمله پروسه‌های درمانی است که بیمار در هر سنی می‌تواند انجام دهد، به شرط آنکه، درمان تحت نظر متخصص باتجربه انجام گیرد. بنابراین اگر جراحی پیوند استخوان صحیح و اصولی انجام شود، بیمار مسن به اندازه یک بیمار جوان از کاشت ایمپلنت خود لذت می‌برد.
سلامتی فرد
سلامت بافت لثه و سلامت عمومی بیمار بر طول عمر ایمپلنت دندان اثرات مستقیمی دارد. درصورت عدم سلامت بافت لثه، مراحل درمان با شکست روبرو می‌شود و ممکن است ایمپلنت پس‌زده شود. همچنین بیماری‌هایی مانند سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی و… در پروسه کاشت ایمپلنت ممکن است خطرساز شوند. هرکدام از این بیماری‌ها سلامت و ماندگاری ایمپلنت را تحت تأثیر قرار می‌دهند. زیرا پایه ایمپلنت زمانی که با استخوان فک پیوند برقرار نماید مانند ریشه دندان عمل می‌کند و با هر مشکل غیر عادی به بافت‌های اطراف آن نیز فشار وارد می‌شود.
اگر بافت‌ها به دلایل مختلف مانند بیماری‌های ذکر شده ضعیف باشند ایمپلنت دوام آنچنانی نخواهد داشت. بنابراین بیمار باید قبل از شروع درمان، دندانپزشک خود را در جریان مشکلات خود قرار دهد. متخصص باتوجه به شرایط شما، بهترین راه‌حل را در انجام یک ایمپلنت ماندگار به‌کار می‌برد.
بهداشت دهان و دندان چه تاثیری بر طول عمر ایمپلنت دارد؟
ایمپلنت دندان در شرایط مطلوب مانند یک دندان طبیعی در دهان به‌شمار می‌آید، بنابراین باید با ایمپلنت مانند دندان طبیعی رفتار شود. مسواک‌زدن صحیح، استفاده از نخ دندان و دهانشویه به تمیز ماندن اصولی دندان‌ها کمک اساسی می‌نماید. درصورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان شرایط برای رشد باکتری‌ها و ایجاد عفونت لثه فراهم می‌شود، عفونت لثه در ناحیه کاشت، ایمپلنت را با شکست مواجه می‌کند. چراکه عفونت لثه سبب ایجاد بیماری پریودنتال و در موارد شدیدتر تحلیل استخوان فک را به‌همراه دارد، این عوارض منجر به لق شدن ایمپلنت می‌شوند.
بنابراین در شرایطی که بیمار به اصول بهداشتی عمل نمی‌کند نباید انتظار داشتن ایمپلنت بادوام را در دهان خود داشته باشد.
آیا طول عمر ایمپلنت در همه افراد یکسان است؟
کاشت دندان به شیوه ایمپلنت از ماندگارترین شیوه‌های جایگزینی دندان‌های ازدست رفته به‌حساب می‌آید، اما این ماندگاری در تمام افراد یکسان نیست. طول عمر ایمپلنت دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- شرایط بدنی بیمار: افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند، بیمارن دیابتی، افرادی که تحت شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی هستند، بیماران قلبی و… گزینه مناسبی برای انجام کاشت ایمپلنت نیستند. این افراد درصورت کاشت، ایمپلنتی با عمر کوتاه‌تری خواهند داشت.
- عادات بد فردی: جویدن اجسام سخت مانند یخ، مداد و… یا دندان قروچه ازجمله عادات بدی هستند که به دلیل ایجاد فشار روی ایمپلنت عمر آن را کاهش می‌دهند. معمولاً متخصص علاوه‌بر توصیه‌های لازم برای ترک این عادات استفاده از محافظ شبانه (نایت گارد) را پیشنهاد می‌دهد.
- عدم رعایت بهداشت فردی: بیمارانی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت نمی‌دهند نباید از ایمپلنت دندانی خود ماندگاری و دوام انتظار داشته باشند. رعایت بهداشت درهر شرایطی باید حفظ شود تا سلامتی فرد تضمین گردد.
مهمترین عواملی که طول عمر ایمپلنت دندان را کاهش می دهد
اگر قصد انجام ایمپلنت دندانی را دارید، ابتدا از مهارت دندانپزشک خود اطمینان حاصل نمایید. درصورتی که شما فاکتورهای لازم را برای کاشت داشته باشید، با وجود یک متخصص باتجربه به موفقیت خواهید رسید. اما سبک زندگی شما در دوام و ماندگاری ایمپلنت دندانی تأثیر دارد، هرچه شما به دستورالعمل‌های دندانپزشک خود بیشتر وفادار باشید، طول عمر ایمپلنت دندان شما بالاتر خواهد بود. اما درصورتی که دراثر عواملی، اختلالی در مراقبت شما از ایمپلنت دندانی پیش‌آید، ایمپلنت دچار فرسودگی می‌گردد و طول عمر آن کاهش می‌یابد. این عوامل عبارتند از:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- مصرف دخانیات و نوشیدن الکل
- داشتن عادات نادرست مانند دندان قروچه
- وارد آوردن فشار زیاد به ایمپلنت مانند جویدن اجسام سخت
- ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، سرطان و…
- عدم رسیدگی و چکاپ دوره‌ای
- انجام کاشت ایمپلنت توسط دندانپزشک غیرحرفه‌ای
- مصرف برخی داروها که سبب آسیب به ایمپلنت می‌شوند.
توجه: قیمت ایمپلنت دندان چقدر است؟ بررسی عوامل تاثیرگذار بر قیمت ایمپلنت
سخن پایانی
ساختار ایمپلنت دندانی به‌شکلی است که به دلایل مختلف سبب افزایش طول عمر آن می‌شود. بنابراین این تکنیک زیبایی به‌صورت بالقوه ماندگار است به شرطی که بیمار تمام اصول مراقبتی را رعایت کند. اگر شما دندان یا دندان‌هایی را ازدست داده‌اید و قصد دارید تحت درمان ایمپلنت قرار گیرید، بهتر است اطلاعات خود را در این زمینه گسترش دهید. داشتن دانش کافی و انتخاب یک متخصص حرفه‌ای و باتجربه سبب می‌گردد فرآیند کاشت با نتایج مثبتی همراه باشد و طول عمر ایمپلنت دندان شما تا 40 سال افزایش یابد.
سؤالات متداول
1-آیا کاشت ایمپلنت دندان با درد همراه است؟
اولین جلسه کاشت پایه ایمپلنت تقریباً شبیه به یک جراحی سرپایی است، اما دردی که این فرآیند دارد بعد از ازبین رفتن اثرات داروی بی‌حسی غیرقابل تحمل نیست و بیمار می‌تواند با مصرف داروهای مسکن درد خود را تسکین دهد.
2-آیا عمر مفید ایمپلنت از دندان طبیعی بیشتر است؟
اگر از ایمپلنت‌های دندانی به‌درستی مراقبت شود ممکن است عمر آن‌ها ازدندان طبیعی بیشتر باشد.
3-آیا روکش ایمپلنت سالی یک‌بار باید تعویض گردد؟
خیر، لازم نیست روکش ایمپلنت هرسال تعویض گردد مگر به تشخیص متخصص.
4-آیا ایمپلنت دندان قابل تعویض است؟
بله، یکی از ویژگی‌های ایمپلنت دندان این است که درصورتی که ایمپلنت نامرغوب باشد، فرآیند کاشت اشتباه یا ناموفق انجام شده باشد یا به هر علتی ایمپلنت آسیب ببیند امکان ترمیم آن وجود دارد.
5-آیا ایمپلنت در طولانی مدت عوارضی دارد؟
در طولانی مدت، عوارضی مانند شل شدن پیچ اباتمنت، افتادن تاج دندان، شل شدن و کج پایه فیکسچر ممکن است اتفاق افتد، در این شرایط ایمپلنت باید ترمیم شود.
منبع: Fundamentals of implant dentistry